Historia

Koło jest jednym ze starszych ośrodków osadniczych. Zostało zlokalizowane w miejscu z natury obronnym, na wyspie otoczonej wodami Warty. Było ściśle związane z dziejami państwa polskiego.  Lokacji miasta dokonał w 1362 r. król Kazimierz Wielki. Za czasów tego władcy w pewnej odległości od miasta zbudowano również zamek, którego pozostałości zachowały się do dzisiejszych czasów. Od XV w. przez trzysta lat odbywały się w Kole sejmy szlachty wielkopolskiej. Stanowiło także starostwo niegrodowe, a więc jednostkę administracyjno – gospodarczą majątków i miast królewskich. W XVII i XVIII w. Koło było największym miastem w powiecie konińskim, do którego wtedy należało – większe nawet od siedziby jego władz – Konina. Spalone w 1622 r. przez lisowczyków i zniszczone w czasie potopu szwedzkiego przeżywało kryzys gospodarczy. Pod koniec XVIII w. zaczęło odbudowywać się po poprzednich klęskach. Z początkiem XIX w. Koło przekształciło się w prężny ośrodek sukienniczy, ceramiczny i handlowy. Było tu ponad 20 spichlerzy na zboże, które rzeką spławiano do Prus. Jeden z nich zachował się do dzisiaj nad brzegami Warty. Transport rzeczny służył także dostarczaniu surowców do fabryk porcelany i fajansu. Duże znaczenie miało zbudowanie w 1823 r. szosy łączącej Koło z Warszawą i biegnącej do Poznania i Kalisza. W drugiej połowie XIX w. powstała fabryka wyrobów żelaznych i fabryka wyrobów wełnianych. Rozwinął się silnie handel drzewem. Spławiano wówczas przez Koło do półtora tysiąca tratew rocznie. Podejmowano rozliczne inicjatywy społeczne  i kulturalne. Powstała pierwsza szkoła średnia tzw. realna, Ochotnicza Straż Pożarna, Towarzystwo Muzyczne, Teatr Miejski. Dalszy rozwój gospodarczy, urbanistyczny i kulturalny miasta nastąpił po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. W okresie międzywojennym Koło wyprzedzało pod względem żywotności gospodarczej oraz liczby ludności sąsiednie miasta – Konin i Turek. Miasto uzyskało połączenie kolejowe z Warszawą i Poznaniem oraz dworzec kolejowy w charakterystycznym stylu tzw. dworku polskiego. W czasie II Wojny Światowej (1939 – 1945) niemieccy okupanci prowadzili eksterminację kolskich Żydów dokonywaną w pobliskim obozie zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Wobec ludności polskiej stosowano deportacje i represje. W okresie Polski Ludowej (1945 – 1989) rozpoczął się nowy okres w życiu miasta. Powstało szereg nowych zakładów pracy m. in. zakłady wyrobów ściernych, zakłady wyrobów sanitarnych, zakłady mięsne, mleczarnia oraz osiedla mieszkaniowe. Zwiększyła się liczba mieszkańców. Również w latach III Rzeczpospolitej (po 1990 r.) dzięki odrodzeniu samorządu Koło odnotowuje nowe inwestycje służące poprawieniu warunków życia. Korzystna lokalizacja przy znaczących trasach komunikacyjnych i bogata oferta usług wspomagających przedsiębiorczość tworzą dogodny klimat dla dalszego rozwoju gospodarczego miasta w kolejnych latach.